Vallhumall er náttúruleg lausn gegn bólum

Vallhumall er uppáhaldsjurtin mín til að draga úr bólum og hún er þar að auki mjög rakagefandi fyrir húðina. Þetta er ákaflega fjölhæf lækningajurt sem á sér margra alda sögu í grasalækningum. Talið er að heiti ættkvíslarinnar, Achillea, sé dregið af nafni Akkilesar, grísku stríðshetjunnar sem á að hafa notað vallhumal til að græða sár hermanna sinna. Gamalt íslenskt heiti er akkilisjurt.

Mér finnst fátt skemmtilegra en að búa til krem, tinktúrur og te úr vallhumli sem ég tíni sjálf. Ég nota fersk blóm og blöð til að búa til tinktúrur (jurtir í alkóhóli) úr vallhumli sem þýðir að ég bý þær til sama dag og ég tíni hann. Ég blanda svo vallhumalstinktúru saman við aðrar jurtir og úr verður bóluhreinsir sem er langvinsælasta varan mín. Ég tíni sjálf allar íslensku jurtirnar sem ég nota í vörurnar mínar. Ég bý líka til olíu úr ferskum vallhumli sem ég nota svo ásamt fleiri jurtum til að gera sárasmyrslið mitt. Síðast en ekki síst nota ég vallhumal í öll rakakremin mín ásamt því að þurrka hann í te fyrir sjúklinga í ráðgjöf, en vallhumalste fæst líka í vefversluninni hjá mér.

• Latneskt heiti: Achillea millefolium.
• Nýttir hlutar: blöð og blóm.
• Áhrif: barkandi, svitadrífandi, hitalækkandi, bólgueyðandi, lækkar blóðþrýsting, krampastillandi, vatnslosandi, örvar meltingarvökva, styrkir æðakerfið, örvar tíðablæðingar, bakteríudrepandi, stöðvar blæðingar, ormadrepandi og græðandi.
• Notkun: bólur, sár, of miklar blæðingar, húðsjúkdómar, kvef og flensa, hálsbólga, hiti, hár blóðþrýstingur, þvagfærasýkingar, niðurgangur, maga- og ristilbólgur, óreglulegar blæðingar, túrverkir, gigt, æðahnútar, bláæðabólgur og gyllinæð.

Vallhumall er bakteríu- og sýkladrepandi ásamt því að vera afar bólgueyðandi en hann er sérstaklega góður til að draga úr bólum og fílapenslum. Fersk blöð og blóm úr vallhumli eru aðalinnihaldsefnið í bóluhreinsinum mínum sem inniheldur líka morgunfrú og blóðberg. Mín reynsla er sú að blanda af þessum þremur jurtum er áhrifaríkasta lausnin gegn bólum. Eitt af virku efnunum í vallhumli eru svokallaðir flavoníðar sem eru þekktir fyrir sterk andoxandi áhrif. Þau áhrif ásamt bólgueyðandi og bakteríudrepandi áhrifum gera valhumal einstaklega öflugan rakagjafa fyrir húðina og er ástæðan fyrir því að ég nota hann ekki bara í bóluhreinsinn heldur líka öll kremin mín.

Vallhumall er samkvæmt hefð notaður til að stemma blæðingar jafnt útvortis sem innvortis, ásamt því að græða sár og húðkvilla. Hann er líka sérstaklega góður á gömul sár sem gróa seint og illa. Það er því engin tilviljun að ég nota vallhumal í sárasmyrslið mitt en það er bólgueyðandi og græðandi gegn þurrki, bólgum og ertingu í húð. Sárasmyrslið  er sérstaklega gott á sár, útbrot, kláða, sprungur, exem, sóríasis, skordýrabit, bleiuútbrot, sárar geirvörtur, slit á meðgöngu, sveppasýkingar í leggöngum, gyllinæð og frunsur.

Vallhumall er ákaflega fjölhæf lækningajurt sem á sér margra alda sögu í grasalækningum. Hann hefur alla tíð verið vinsæl lækningajurt við gigtarsjúkdómum og þykir að auki vatnslosandi og góður gegn þvagfærasýkingum. Vallhumall er afar gagnlegur gegn kvefi, hálsbólgu, flensu og hita og einnig góður til að stöðva niðurgang, bólgur og krampa í meltingarvegi. Hann er notaður til að koma reglu á blæðingar, við tíðaverkjum, of miklum jafnt sem of litlum tíðablæðingum og útferð úr leggöngum. Vallhumall er einnig talinn geta lækkað blóðþrýsting og hafa góð áhrif á bláæðakerfið, svo sem æðahnúta og sár sem þeim fylgja, bláæðabólgu og gyllinæð.

Niðurstöður rannsóknar á vallhumli í tilraunaglasi, sem gerð var við Háskóla Íslands, benda til þess að hann innihaldi efni sem hugsanlega geti dregið úr sjálfsofnæmissjúkdómum.¹ Rannsóknir í tilraunaglasi hafa sýnt fram á bakteríudrepandi áhrif hans, t.d. gegn Helicobacter pylori sem veldur magabólgum og magasárum,^2-5 og veirudrepandi áhrif.⁵ Rannsóknir í tilraunaglasi hafa einnig leitt í ljós bólgueyðandi^5,6 og krampastillandi áhrif vallhumals.^5-8 Eins hafa allmargar rannsóknir sýnt fram á andoxunarvirkni vallhumals.^5,9-12 Te eða safi úr vallhumal hefur sýnt hitalækkandi verkun en tinktúra sýndi engin slík áhrif.⁵ Rannsóknir hafa líka leitt í ljós jákvæð áhrif vallhumals á magasár¹¹ og hamlandi áhrif á vöxt krabbameinsfrumna.^13,14 Eins hafa rannsóknir sýnt fram á hamlandi áhrif á snýkjudýr,^15,16 skordýr¹⁷ og orma.¹⁸ Vallhumall þykir einnig hafa lækkandi áhrif á blóðþrýsting, samkvæmt dýrarannsóknum,¹⁹ og stemma blæðingar.¹⁴ Rannsóknir á vallhumli hafa bæði leitt í ljós tímabundna ófrjósemi í dýrum og engin áhrif á frjósemi.^5,20

Ekki má nota vallhumal á meðgöngu. Þekkt er að jurtir af körfublómaætt, þ.m.t. vallhumall, geta valdið ofnæmisviðbrögðum. Einnig er þekkt að stórir skammtar af vallhumli geta valdið ógleði, höfuðverk og svima, sérstaklega hjá rosknu fólki. Ekki er mælt með notkun vallhumals í stórum skömmtum samhliða blóðþynningslyfjum.